De staat van AI in 2025: wat leiders nú moeten doen om waarde te creëren

Annemarie Forman
Nov 12
4 min read

Inhoudsopgave

Inleiding
De stand van zaken: bijna iedereen gebruikt AI, maar weinigen schalen
Waarom leiders het verschil maken
Van efficiëntie naar innovatie: de sleutel tot groei
Wat succesvolle bedrijven anders doen
De rol van AI-agents: van hype naar impact
Wat dit betekent voor Nederlandse ondernemers
Conclusie: de directie als aanjager van AI-transformatie
FAQ
SEO-specificaties

1. Inleiding

Het McKinsey-rapport The State of AI in 2025 laat zien dat AI inmiddels onmisbaar is in het bedrijfsleven. 88% van de organisaties gebruikt AI in ten minste één bedrijfsfunctie. Maar ondanks deze brede adoptie, heeft slechts een derde AI écht op schaal weten te implementeren.

Voor Nederlandse ondernemers en leidinggevenden is de boodschap helder: de fase van experimenteren is voorbij. Het verschil tussen winnen en achterblijven wordt bepaald door leiderschap, visie en durf om AI strategisch te verankeren in de bedrijfsvoering.

2. De stand van zaken: bijna iedereen gebruikt AI, maar weinigen schalen

De meeste bedrijven zitten nog in de pilotfase. Ze experimenteren met AI in bijvoorbeeld marketing of IT, maar missen een integrale aanpak. Slechts 23% van de organisaties schaalt AI-agenten — geavanceerde systemen die zelfstandig taken plannen en uitvoeren.

De kloof tussen potentie en realiteit is groot. Bedrijven zien lokale kosten- en tijdsbesparingen, maar weinig enterprise-level EBIT-impact (slechts 39% meet tastbare winstverbetering).

De kern? AI is aanwezig, maar niet ingebed.

3. Waarom leiders het verschil maken

McKinsey’s data laat zien dat AI-high performers drie keer zo vaak leiders hebben die zich zichtbaar inzetten voor AI. Deze leiders:

communiceren een duidelijke AI-visie;
herontwerpen processen rond technologie;
en betrekken medewerkers actief bij adoptie.

Hun betrokkenheid vertaalt zich direct in resultaat: bedrijven met actief leiderschap rapporteren meer innovatie, klanttevredenheid en winstgroei.

Een AI-strategie zonder leiderschap is dus als een auto zonder bestuurder — vol technologie, maar zonder richting.

4. Van efficiëntie naar innovatie: de sleutel tot groei

Maar liefst 80% van de bedrijven richt zich met AI op kostenbesparing. Begrijpelijk, maar volgens McKinsey juist te beperkt. De hoogst presterende bedrijven gebruiken AI als motor voor groei en innovatie — denk aan nieuwe producten, businessmodellen en klantervaringen.

“Efficiency is de startlijn, niet de finish.” – Tara Balakrishnan, McKinsey

Bedrijven die AI inzetten voor innovatie:

behalen sneller marktgroei;
verbeteren klant- én medewerkerstevredenheid;
en vergroten hun concurrentievoordeel.

Voor MKB-directies betekent dit: durf AI te gebruiken om te vernieuwen, niet alleen om te besparen.

5. Wat succesvolle bedrijven anders doen

McKinsey identificeert zes managementgebieden waarin high performers uitblinken:

Strategie – Een duidelijke AI-roadmap met meetbare doelen.
Talent – Gerichte werving en training, o.a. data-engineers, AI-productmanagers en ethiekexperts.
Operating model – AI verankeren in processen, niet in losse tools.
Technologie – Moderne infrastructuur die schaalbare AI mogelijk maakt.
Data – Herbruikbare, kwaliteitsvolle datasets en data governance.
Adoptie & scaling – Snel itereren en mens-AI samenwerking borgen.

High performers investeren bovendien meer dan 20% van hun digitale budget in AI, bijna vijf keer zoveel als anderen.

6. De rol van AI-agents: van hype naar impact

AI-agents — systemen die zelfstandig plannen, analyseren en uitvoeren — zijn dé volgende stap. Toch gebruikt slechts 1 op de 10 bedrijven ze op schaal. De meeste organisaties experimenteren nog voorzichtig.

De voorlopers zetten agenten in voor:

klantenservice en IT-support (24/7 intelligent assistenten);
kennisbeheer (samenvatten en verbinden van interne kennis);
en productontwikkeling (co-creatie van ontwerpen en strategieën).

Voor managers ligt hier een kans: herontwerp werkprocessen met agenten als collega’s, niet als tools.

7. Wat dit betekent voor Nederlandse ondernemers

Voor het Nederlandse MKB en managementteams zijn de lessen uit dit onderzoek duidelijk:

Leiderschap is de doorslaggevende factor. Richt je niet op ‘AI hebben’, maar op ‘AI leiden’.
Investeer gericht. Maak minimaal 10–20% van je digitale budget vrij voor AI-capaciteit, training en infrastructuur.
Redesign workflows. Pas processen aan zodat AI echt waarde toevoegt.
Zet in op mens + machine. AI is geen vervanging, maar een versterking van menselijke intelligentie.
Beperk risico’s actief. Bouw beleid voor privacy, ethiek en explainability in vanaf dag één.

Kortom: de bedrijven die AI strategisch inzetten — mét visie en lef — zijn straks de innovators van Nederland.

8. Conclusie: de directie als aanjager van AI-transformatie

McKinsey’s onderzoek laat één rode draad zien: AI-succes begint bij de top.De organisaties die groeien, innoveren en rendement boeken met AI, hebben directies die:

AI zien als kernonderdeel van hun bedrijfsstrategie;
investeren in mensen en infrastructuur;
en bereid zijn processen fundamenteel te herzien.

Voor Nederlandse leiders betekent dat: niet wachten tot AI “klaar” is, maar het stuur stevig in handen nemen.

De toekomst is niet voor bedrijven die AI gebruiken — maar voor bedrijven die door AI worden getransformeerd.

9. FAQ

1. Wat zijn AI-agents precies?AI-agents zijn systemen die zelfstandig acties plannen en uitvoeren, zoals het beantwoorden van klantvragen of het aansturen van processen. Ze vormen de volgende generatie na generatieve AI.

2. Waarom lukt het veel bedrijven niet om AI te schalen?Omdat AI vaak als losse tool wordt ingezet zonder procesherontwerp of leiderschapscommitment.

3. Wat kunnen Nederlandse MKB’s leren van high performers?Dat succes niet draait om technologie, maar om strategie, leiderschap en een cultuur van leren en experimenteren.

4. Gaat AI banen kosten?Ja, sommige functies veranderen of verdwijnen. Tegelijkertijd ontstaan nieuwe rollen — zoals AI-productmanagers, data-engineers en ethiekexperts.

5. Hoe kan ik als leidinggevende beginnen met AI-transformatie?Start met een visie, bepaal strategische AI-doelen, kies één high-impact use case, en bouw van daaruit een lerende organisatie.